Doğal gaz kullanımının artış göstermesi ile kalorifer sistemleri son derece yaygın hâle gelmiştir. Evlerde, iş yerlerinde ve okullarda tercih edilen kalorifer sistemleri, odalara monte edilen peteklerin içinde dolaşan sıcak su vasıtasıyla ısınma gereksinimini karşılar. Özellikle kış aylarında uygun sıcaklığı sağlayarak bulunulan ortamın ısıtan bu sistemlerin verimli çalışması, tesisatın doğru kurulmasıyla doğrudan bağlantılıdır.

Kalorifer tesisatı döşenirken yapılan hatalar, ısınmayla ilgili sorunların yaşanmasına yol açabilir. Ortama sağlanan ısının düşük ya da yüksek olması tesisat kaynaklı problemlerin başında gelir. Kalorifer tesisatlarına dair merak ettiklerinizin cevaplarını bu yazının devamında bulabilirsiniz.

• Kalorifer tesisatı yaşam alanınızın ısıtılmasını sağlayan en önemli sistemdir.
• Kalorifer tesisatının yapımında işinde uzman ekiplerden destek almalısınız.
• Isıtma sistemi olan kalorifer tesisatının farklı amaçlara uygun tasarlanması gerekir.
• Kullandığınız cihazın özelliklerine uygun bir kalorifer tesisatı tasarlanmalıdır.

Kalorifer Tesisatı Nedir?

Kalorifer tesisatı, doğal gazın yanarak kombi içerisinden geçen suyu ısıtması ve bu sıvının borulardan peteklere ulaşmasıyla çalışan bir sistemdir. Verimli ve güvenli bir şekilde ısınmak için doğal gaz tesisatının doğru kurulması gerekir. Bunun yanı sıra kalorifer tesisat malzemelerinin kaliteli ve güvenilir olması da bir hayli önemlidir. Kalorifer tesisatı fiyatlarını ise kullanılan malzemenin kalitesi belirler. 

Bir binaya, tesise ya da daireye kalorifer tesisatı döşenmeden önce alanın koşulları ve sisteme uygun olup olmadığı dikkatle hesaplanmalıdır. Kurulum sürecinden önce alanın ısı kaybının hesaplanması kalorifer tesisatının doğru yapılması açısından kritik önem taşır. Binaların ısı kaybı hesaplanırken her hane ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Eğer yaşam alanınızdaki tüm odaların ısınmasını istiyorsanız aynı yöntemi uygulayabilirsiniz. Her odadan çıkan sonucu topladığınızda da binanın ısı kaybı hesabını yapmış olursunuz. 

Kalorifer Tesisatı Nasıl Yapılır?

Kalorifer tesisatı nasıl döşenir sorusunu kısaca yanıtlamak mümkündür. Ancak bu işlemler her ne kadar basit gibi gözükse de uygulama kısmı sanıldığı kadar kolay değildir. Dolayısıyla kalorifer tesisatı kurulumu için alanında uzman kişilere başvurmak gerekir. Teknik servis elemanları, tesisatın döşeneceği alanın ölçülerini alarak keşfe çıkar. Peteklerin nerelere yerleştirileceği bu şekilde belirlenir.

Bu işlemlerin ardından ısıtılacak alanın büyüklüğüne ve ısı değerine uygun sıcak su üretebilecek kapasitede bir kombi uygun yere konumlandırılır. Suyun geçeceği borular hem görsel hem de işlevsel açıdan eve uygun olacak şekilde döşenerek peteklere ulaştırılır. Bu adımların sonunda kalorifer tesisatı yapılmış olur.

Kalorifer tesisatı yapılırken bazı hususlara dikkat edilmesi gerekir. Aksi takdirde tesisatın döşendiği alanın ısınmaması ya da gereğinden fazla sıcak olması gibi durumlarla karşılaşılabilir. Kurulum sürecinden dikkat edilmesi gereken detaylar şu şekilde sıralanabilir: 

• Boruların gidiş yönü belirlenmelidir. Tesisat kurulurken kısa ve az dönüşlü borular tercih edilmelidir. Bu sayede hem ısı kayıpları önlenir hem de enerjiden tasarruf etmek mümkün olur. 

• Radyatör petekleri alan koşullarına uygun seçilmelidir. Peteklerin belirlenmesinde en önemli etkenler; ısı kaybı, odaların kullanım sıklığı ve alanın büyüklüğüdür. Oda büyüklüğüne uygun şekilde tercih edilmemiş olan petekler, yüksek tutarlı faturaların gelmesine ya da ısınamama gibi durumlara yol açabilir. 

• Kombi için uygun bir konum tercih edilmelidir. Banyo ya da mutfağa yakın bir alana kombiyi yerleştirmek isabetli olacaktır. Bu iki alanla kombi arasındaki mesafe arttıkça tüketilen enerji miktarı da yükselir.

Doğru bir kalorifer tesisatı kurulumu, tüm bu etkenler göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. Bu sayede hem ısınma ihtiyacını tam anlamıyla karşılamak hem de enerjiden, alandan ve bütçeden tasarruf etmek mümkün olur. Yanlış yapılan tesisatların yaşam alanlarında ciddi maddi hasarlara yol açabileceği de unutulmamalıdır.

Kalorifer Sistem Tipleri Nelerdir?

Kalorifer tesisatı, kazan dairesinde fosil yakıtlar vasıtasıyla elde edilen ısının radyatör ve konvektör gibi cihazlara taşınmasını sağlar. Isıtıcı akışkan olarak sıcak hava ya da buhar tercih edilebilir. Ancak güncel teknolojilere uygun yöntemler uygulandığı takdirde ideal seçenek 110 derece sıcaklığına kadar çıkabilen sudur. Sıcak sulu kalorifer tesisatları; dolaşım türlerine, genleşme kaplarının cinsine, sistem büyüklüklerine ve boru donatımlarına göre dört farklı grupta incelenebilir. 

Dolaşım cinsine göre	Doğal taşınımlı ve zorlanmış dolaşımlı kalorifer tesisatı
Genleşme kabının cinsine göre	Açık ve kapalı genleşme depolu sistem
Boru donatım sistemine göre	Alttan, üstten dağıtmalı veya toplamalı; tek ya da iki borulu tesisat
Sistem büyüklüğüne göre	Merkezî sistem veya kat kaloriferi

Kalorifer sistem tipleri, tesisatın tasarım ve donanım özellikleri kadar kurulacağı alanın koşullarına göre de farklılık gösterebilir. Örneğin; bir işletmeye kurulacak tesisat ile dairede kullanılacak sistem hem ısıtma kapasitesi hem de boru sistemi bakımından farklı gereksinimlere sahiptir. Bu unsurlar göz önünde bulundurulmadan yapılan tesisat, verimli bir kullanım imkânı tanımayabilir. 

Doğal Taşınımlı Kalorifer Tesisatı

Doğal taşınımlı olarak adlandırılan kalorifer tesisatında sıcak su dolaşımı yer çekimi ivmesiyle sağlanır. Kazanda ısınan su, yoğunluğu azaldıkça yukarı doğru hareket ederek odalarda bulunan ısıtıcılara ulaşır. Burada soğuyan suyun yoğunluğu artar. Söz konusu sıvı daha sonra kendiliğinden kazana dönerek dolaşımını tamamlar. Sistemde oluşan basınç farkı, Δp = Hg (pa – pg) eşitliğiyle hesaplanabilir. Denklemde yer alan ifadelerin açıklamalarını aşağıda bulabilirsiniz.

• Δp : Oluşan basınç farkı (Pa)
• H : Kazan ile ısıtıcı arasındaki yükseklik farkı (m)
• G : Yerçekimi ivmesi (= 9,81 m/s²)
• pa : Dönüşteki su yoğunluğu (kg/m³)
• pg : Gidişteki su yoğunluğu (kg/m³)

Basınç farkı, yüksekliğe ve yoğunluk arasındaki farka bağlıdır. Genellikle doğal taşınımda oluşan basınç farkı minimum düzeyde olduğu için tesisatta büyük borulara ihtiyaç duyulabilir. Bu durum, sistemin uygulama alanlarının giderek azalmasına yol açmıştır. 

Zorlanmış Dolaşımlı Kalorifer Tesisatı

Zorlanmış dolaşımlı kalorifer tesisatları, pompalı sistem olarak da bilinir. Sistemin ihtiyaç duyduğu dolaşım bir pompa aracılığıyla sağlanır. Pompa basıncı doğal taşınımlı sisteme oranla daha yüksek olduğu için sistemde daha küçük borular tercih edilir. Küçük kalorifer tesisat borusu fiyatları nispeten daha hesaplıdır. Üstelik dolaşım zorlanmış olduğundan sistem basıncını ayarlamak daha da kolaylaşır. 

Dolaşım kazandan çıkan suyun sıcaklığına bağlı değildir. Bu sayede sistem havanın ılık olduğu bahar aylarında da etkili bir şekilde çalışabilir. Düşük maliyet, basit çalışma prensibi ve konforlu kullanım gibi avantajlar sunan zorlanmış dolaşımlı kalorifer tesisatları, en sık tercih edilen sistemler olarak öne çıkar. 

Kalorifer tesisatlarında tek ve çift borulu sistemler tercih edilir. Binanın mimari durumuna uygun sistemlerin tercih edilmesi öncelikli olmalıdır. Kalorifer tesisatlarında sağladığı avantajlara bağlı olarak kapalı genleşme depoları kullanılır. Sistemin kurulacağı alanın mimari planlamasına göre dağıtım ve toplama uygulamaları değişkenlik gösterebilir. 

Alttan Dağıtım Alttan Toplama

Alttan dağıtım alttan toplama tesisat sistemleri, bodrum katı olan binalarda daha sık kullanılır. Bina bodrumunda konumlandırılan kazan dairesinden çıkan su bir kollektör yardımıyla boruları besleyerek ısıtıcılara dağıtım sağlar. Bütün dağıtıcı ve toplayıcı kalorifer tesisat borusunun bodrum katında yer alması, sistemin avantajlı yönlerinden biridir. Kazan dairesine uzak kalan ısıtıcıların verimli bir şekilde çalışmaması ihtimal dâhilindedir. Bu gibi durumları önlemek için sisteme akış ayarı yapılması bir diğer adıyla reglaj uygulanması gerekir. 

Üstten Dağıtım Alttan Toplama

Bu sistemler, uygun çatısı ve tam bodrum katı olan binalarda uygulanır. Tesisatın, teras katlı olan ya da bodrumu bulunmayan binalara kurulması mümkün değildir. Kazandan çıkan ana kolon, çatı katından yatay gidiş borularına doğru ilerler. Sıcak su buradan aşağıya doğru inen kolonları besler. Su, branşman borularıyla ısıtıcılara kadar gelmeyi başarır. Dönüş kolonları sayesinde dolaşımını sağlayarak kazana geri döner. Bu sistemde alttan dağıtım alttan toplama uygulamasına göre daha fazla boru kullanılması gerekebilir. Sistemin en avantajlı yönü ise binanın tüm katlarını aynı oranda ısıtmasıdır. 

Üstten Dağıtım Üstten Toplama

Üstten dağıtım üstten toplama sistemlerinin verimli çalışabilmesi için kazan dairesinde kurulmuş olması gerekir. Su sirkülasyonu açısından dezavantajlı bir sistemdir. Bu nedenle sisteme ayrıyeten sirkülasyon pompası eklenmesi gerekmektedir. Aşağı giden ve yukarı çıkan dönüş borularında soğuma meydana gelebilir, basınç azalabilir. Diğer sistemlerde pompa durduğunda az miktarda da olsa doğal bir dolaşım mümkün olurken üstten dağıtım üstten toplama için aynı durum söz konusu değildir. Sistem, pompa durduğunda çalışmaz. Dolayısıyla bu alternatifin avantajlı bir kalorifer tesisat sistemi olmadığı söylenebilir.

Tek Borulu Kalorifer Sistemi

Tek borulu kalorifer sisteminde kazandan çıkan tek bir ana dağıtım kolonu tüm ısıtıcılara sıcak su dolaşımı sağlar. Daha sonra ise aynı sıcak su kazana geri döner. Bu sistemlerde aynı hat üzerinde kullanılabilecek ısıtıcı sayısı kısıtlıdır. Bu kalorifer tesisatında daha az boruya ihtiyaç duyulduğu için montaj süreci basittir ve maliyet düşüktür.