Hidrokarbon esaslı doğal gaz, yer kabuğunun içindeki fosil kaynaklı bir petrol türevidir. Yüzde 95 oranında metan, eser miktarda etan, propan atomu, bütan ve karbondioksitten oluşan doğal gaz, renksiz ve hafif bir yapıdadır. Basit bir kimyasal yapıya sahip olduğu için kolay yanar ve yüksek verimlilik sunar. Türkiye’de doğal gaz kullanımı 1970 yılında Kırklareli Pınarhisar Çimento Fabrikası’nda başlamıştır. Sanayi ve şehir şebekelerinde doğal gaz kullanımı 84/886 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla 1984 yılında SSCB ile yapılan sevkiyat anlaşmasının ardından gerçekleştirilmiştir.
Bir yapıya doğal gaz tesisat projesi yapılma kararı alındığında mühendis ve teknikerler tarafından keşif, ölçüm ve araştırmalar düzenlenir. Doğal gaz projesi, tesisatın en ince ayrıntılarıyla görselleştirilmiş hâlidir. Saha çalışması ve çeşitli araştırmalar sonucunda gerekli teknik bilgilerin alınmasıyla bilgisayar ortamında tesisatın çizimi gerçekleştirilir. Önceden elle de yapılabilen bu çizimler günümüzde çeşitli programlar aracılığıyla bilgisayar ortamında meydana getirilebilir.
- Doğal gaz tesisatının önceden projelendirilmesi sistemin sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlar.
- Tesisatın projelendirilmesi gaz dağıtım şirketleri tarafından zorunlu tutulur.
- Proje çiziminde dikkat edilmesi gereken durumlar vardır.
- Proje çizimini yalnızca gaz dağıtım firmalarının yetki verdiği mühendisler yapabilir.
Doğal Gaz Projesi Nedir?
Doğal gaz projesi, bir yapı ya da mahalleye kurulacak olan tesisatın tüm ayrıntılarıyla görselleştirilmiş biçimidir. Tesisatın tüm materyalleri, hat ve bağlantı detaylarının eksiksiz şekilde çizime dökülmesiyle oluşturulan doğal gaz projeleri, dikkat ve özen gerektirir. Doğal gaz tesisat projesi çiziminde yer alan tüm ayrıntılar önemli noktaları gösterdiği için unsurların doğru bir şekilde görselleştirilmesi son derece mühimdir.
Çizilen proje ile döşenecek olan tesisatın birebir uyumlu olması gerekir. Doğal gaz projesi çizimi hatalı ya da eksik olduğunda ilgili dağıtım şirketi tarafından reddedilir. Bu gibi durumları önlemek için projenin işinde uzman ve alanında yetkin firmalara yaptırılması faydalı olacaktır.
Kimler Doğal Gaz Projesi Çizebilir?
Doğal gaz tesisat projesi hazırlamanın en önemli basamağı çizim aşamasıdır. Proje çizme işlemi günümüzde yalnızca bilgisayar ortamında gerçekleştirilir. Doğal gaz projesi çizmek için kullanılan programlar AutoCAD ve ZetaCAD olmak üzere ikiye ayrılır. AutoCAD, pek çok farklı alanda çizim yapmak için uygun olan, bilgisayar destekli bir tasarım programıdır.
ZetaCAD, doğal gaz tesisat projelerinin mimari planıyla birlikte otomatik olarak tasarlanmasını sağlar. Hesaplama ve kontrol işlemlerini yapay zekâ vasıtasıyla gerçekleştiren program, hatasız proje çizimi için idealdir. Doğal gaz projelerini çizmek için iki programdan en az birini yetkin biçimde kullanıyor olmak gerekir. AutoCAD ya da ZetaCAD sertifikasına sahip olan firmalar doğal gaz projesi çizebilir.
Doğal Gaz Proje Çizimi Ne Kadar Sürer?
Doğal gaz projesi çizim süresi, tesisat yapılacak mekânın büyüklüğüne göre değişkenlik gösterebilir. Daire içi doğal gaz tesisat projesi için ön çizimin hazırlanma aşaması 15 dakikada tamamlanır. Bu işlem, rölöve adıyla da bilinir. Çizimden önce yapılan keşif sürecinin ardından alanın büyüklüğüne ve tesisat taleplerine bağlı olarak proje, 1 ila 3 iş günü içerisinde tamamlanır.
Proje, çizim aşaması tamamlandıktan sonra tesisatın kurulacağı bölgenin bağlı olduğu doğal gaz dağıtım şirketine sunulur. İlgili dağıtım şirketine sanal ortamda sunulan doğal gaz tesisat projesi, herhangi bir sorun olmadığı takdirde 3-4 gün içerisinde onaylanır. Proje, standartlara uygun olmaması hâlinde reddedilir.
Proje Çiziminde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Doğal gaz projesinde dikkat edilmesi gerekenler, büyük bir önem arz eder. Çizim işlemi, yetkili firmalar tarafından satın alınan lisanslı programlar aracılığıyla gerçekleştirilmelidir. Yasal olarak tesisata müdahale hakkı olmayan, herhangi bir yetkisi ve alanında uzman olduğunu gösteren sertifikası bulunmayan kişilere çizim yaptırılması etik ve yasal değildir.
Proje çizim işlemleri için başvurabileceğiniz en uygun kurumlar mühendislik firmalarıdır. Yetkisi bulunmayan kişiler ya da kurumsallıktan uzak firmalarla anlaşarak proje ve tesisat işlemleri gerçekleştirilmemelidir. Zira doğal gaz tesisat projesi çizimi, uzmanlık gerektiren bir işlemdir.
Doğal Gaz Projesinin Çizim Aşamaları Nelerdir?
Doğal gaz projesi çizim aşamaları, bilgisayar ortamında kullanılan profesyonel programlar doğrultusunda ilerler. Proje çizim aşamasından önce tesisat kurulacak alanı keşfe çıkmak gereklidir. Titizlikle tamamlanan keşif sürecinin ardından izlenecek yol şu adımlardan oluşur:
1. Mimari Çizim
Doğal gaz tesisat projesi hazırlamanın ilk ve en önemli adımlarından biri mimari çizimdir. Uygulama yapılacak alanın metrekare cinsinden değeriyle tesisat metrajlarının uyumlu olması gerekir. Çizilen projede evin odaları gerçek hâliyle birebir şekilde yansıtılmalıdır. Kapı konumları dahi kusursuz şekilde çizilmelidir. Havalandırma ölçülerinin çıkarılması da önemli bir basamaktır. Çıkan verilere uygun şekilde havalandırma şartlarının sağlanması bir hayli önemlidir.
Hatlar döşenmeden önce mimari çizim üzerinde yapılan çalışmalar projenin ilerlemesine katkı sağlar. Bu sayede hatların döşenmeye uygun olup olmadığı proje aşamasında tespit edilerek gerekli düzenlemeler yapılabilir. Tesisat üzerinde revizyon yapma imkânı olması da projenin reddedilme ihtimalini ortadan kaldırır.
2. Doğal Gaz Tesisatının Çizilmesi
Mimari kısım tamamlandıktan sonra doğal gaz projesinin ikinci aşaması olan tesisat çizimine geçilebilir. Tesisatın doğru kurulması için hatların nerelerden geçmesi gerektiğini belirlemek gerekir. Bu aşamada dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunur. Doğal gaz tesisatı, kiriş ve kolonların içlerinden geçirilmemelidir.
Kombi montajı açık balkona yapılıyorsa dolap bulunmalıdır. Doğal gaz tesisat projesi bunu gibi detaylara dikkat edilmeden hazırlandığı takdirde çizim programı uyarı verecektir. Üstelik hatalı projelerin onaylanmaması muhtemeldir. Çizim işlemi tamamlandıktan sonra kontrol listesi üzerinden sistem uygunluğu incelenebilir.
3. Boru Çaplarının Hesaplanması
Doğal gaz tesisatının mimari ve teknik çizim aşamaları tamamlandıktan sonra sıra boru çaplarının hesaplanmasına gelir. Doğal gaz döşenecek binanın iç tesisatlarında boru çaplarının hesaplanması TS 7363 standartlarına göre gerçekleştirilir. Sistemde gürültü ve titreşim oluşmasını önlemek için gaz hızı orta basınçta 15 m/s’yi, alçak basınçta ise 6 m/s’yi geçmemelidir.
Boru çapı hesaplanırken tesisat metrajları ve basınç kaybı da göz önünde bulundurulmalıdır. Tesisatta kullanılacak olan boruların çapı geniş tutulur. Bu sayede ileride meydana gelebilecek değişikliklerde, hesaplama yapılırken herhangi bir sorun oluşması önlenir.
4. Kaçak Testi ve Saha Kontrolü
Tüm prosedürler doğru bir şekilde uygulandıktan sonra doğal gaz tesisat projesi çiziminin son aşamasına geçilebilir. Gaz açma ve kaçak kontrol işlemi tamamlandıktan sonra proje sonlandırılır. Şartlar uygun olduğunda dağıtıcı kuruluş gaz açma talebinde bulunulur. Oluşturulan talebe istinaden verilen gün ve saatte ilgili şirketten gönderilen ekiple adreste buluşularak tesisat kontrolü ve testler yapılır. Ardından resmî evrak imzalanarak gaz açma işlemi gerçekleştirilir.
Doğal Gaz Proje Maliyetleri Nasıldır?
Doğal gaz projesi hizmeti veren firmaların fiyat teklifleri değişkenlik gösterebilir. Doğal gaz tesisat maliyetlerinin farklılık göstermesi birçok etkene bağlıdır. Örneğin; konutun ısı kaybını hesaplanmadan net bir fiyat vermek mümkün olmayabilir. Bu gibi faktörler de hem hava koşullarına hem de bina yapılarıyla ilintili olduğu için doğal gaz proje maliyetleri bölgeden bölgeye çeşitlilik gösterir. Bunun yanı sıra tesisatın büyüklüğü ve doğal gazın kullanım amacı gibi unsurlar da fiyatlandırma aşamasında önemli bir rol oynar. Tüm bunlara ek olarak konut ve sanayi projelerinin maliyetlerinin farklılık gösterdiği de unutulmamalıdır.
