Merkezî ısıtma sistemlerinde kullanılan en önemli ekipmanların başında kazanlar gelir. Kazan; katı, sıvı ve gaz hâlde bulunan yakıt türlerinin tepkimeleri sonucu kimyasaldan ısı enerjisine dönüşmesini sağlayan bir cihazdır. Bir ya da daha fazla kazan sisteminin konumlandırıldığı alan ise kazan dairesi olarak adlandırılır. Kazan dairesi doğalgaz tesisat kurulumunun doğru bir şekilde yapılması hem yakıt verimliliğine hem de ısınma ihtiyaçlarının giderilmesine önemli ölçüde katkı sağlar. Kazan daireleri ve doğal gaz tesisat kurulumuyla ilgili tüm ayrıntıları bu yazıda bulabilirsiniz.

• Kazan dairesinin kurulumun doğru yapılması sistemin güvenliği açısından çok önemlidir.
• Kazan dairesi kurulumunun işinde uzman ekiplerce yapılması gerekir.
• Kazan dairesinin kurulumunda uyulması gereken birtakım kurallar vardır.
• Kazan dairesinde olması gereken alt ekipmanlar mühendislerce belirlenmelidir.

Kazan Dairesi Nedir?

Kapalı alanlarda ısınma ihtiyaçlarının karşılanması noktasında pek çok özel sistem kullanılır. Merkezî ısıtma sistemlerinin temel elemanları arasında ise kazan daireleri yer alır. Kazan dairesi, ortaya çıkan enerji sonucu istenilen bölgenin ısınma ihtiyacını verimli bir şekilde karşılayan sistemdir. Söz konusu cihazların verimli bir şekilde çalışması, yanma işlemi sırasında oluşan ısı miktarının ne kadar uzağa etki edebildiğine bağlıdır. 

Kazan dairesinde üretilen ısı enerjisinden etkin bir şekilde faydalanmak son derece önemlidir. Yakıt tüketimini düşük seviyeye indirmeye yardımcı olan bu durum için kazan dairesin için doğalgaz tesisat kurallarına uygun biçimde projelendirme yapmak gerekir. Düşük yakıt tüketimiyle yüksek ısınma performansı elde etmek atmosfere salınan gaz miktarının da düşmesine katkıda bulunur. 

Kazan Dairesi Kurulumu Nasıl Yapılmalıdır?

Kazan dairesi doğalgaz tesisatı kurulumunun deneyimli kişiler tarafından yapılması gerekir. Kurulum öncesinde ısıtma sisteminin sunduğu avantajlar ve ihtiyaç duyulan enerji miktarı gibi farklı parametrelerin göz önünde bulundurulması önemlidir. Kazan dairesi projesi, kurulan yerin ısınma sorununa çözüm getirmek amacıyla titizlikle hazırlanır. Kazan dairesi kurulumu sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar ise şu şekildedir:

• Alanın yardımcı elemanlar ve kazan dairesi için elverişli büyüklükte olması gerekir.
• Kazan boruları, farklı nesnelerle temas hâlinde olmamalıdır.
• Alan, acil durumlarda hızlı erişim için müsait bir noktada bulunmalıdır.
• Kazan dairesinin havalandırma sistemi verimli bir şekilde çalışmalıdır.
• Alanın rutubet gibi olumsuz ortam koşullarından etkilenmemesi gerekir.

Proje aşamasında öncelikle kurulum yapılacak alanın ölçüsü belirlenmelidir. Apartman gibi yapılar için çoğunlukla küçük ve orta büyüklükteki kazan dairesi kurulumu tercih edilir. Daha geniş ve ısınma ihtiyacı yüksek olan alanlarda ise büyük çaplı kazan dairesi kurulumu gerekir. Söz konusu ekipmanlar, genellikle binaların bodrum katına kurulur. Bu noktada bodrum katının izole olması son derece önemlidir. AVM ve plaza gibi alanlarda ise çoğunlukla kazan dairesine özel olarak ayrılan geniş yerler bulunur. 

Kazan Dairesi Doğal Gaz Tesisatı Kuralları Nelerdir?

Kazan dairesi doğalgaz tesisatı, belirli kurallara bağlı olarak kurulur. Güvenlik ve verim açısından son derece önemli olan bu kurallar, birtakım standartlara bağlı olarak belirlenir. Doğalgaz miktarının yoğun olduğu kazan dairelerinde tesisat kurulumu yapılırken şu noktaları dikkat almak gerekir:

• Belirlenen alanda kullanılacak kazanlar; TS 377, TS 430, TS 497, TS 3101, TS 4040 ve TS 4041 standartlarına uygun şekilde imal edilmelidir.
• Isı üreten cihazların konumlandırıldığı alanda duvar ve tavan aralığı ölçüleri TS 3818 standartlarına uygun olmak zorundadır. 
• Kazan dairesinin verimli bir şekilde havalandırılması gerekir.
• Kurulum sırasında tüm tesisat düzenli bir şekilde monte edilmelidir.
• Gaz hattında kullanılan boruların sızdırmazlık seviyeleri uygun şekilde ayarlanmalıdır. 

Kazan dairesi doğalgaz tesisatı kurallarına eksiksiz bir şekilde uymak son derece önemlidir. Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise 0,5 Atü’den daha yüksek işletme basıncına sahip olan kazanların TS 2736 standartlarına uygun tesis edilmesidir. Aksi takdirde istenmeyen durumların yaşanma riskinin yanı sıra teftişler sırasında hukuki problemler ortaya çıkabilir.

Kazan Dairelerinde Olması Gereken Diğer Özellikler Nelerdir?

Kazan dairesi doğalgaz tesisatı kurulumu için belirlenen alanın koşulları göz önünde bulundurulmalıdır. Bu noktada tesisatın yerleştirileceği alanın seramikle kaplanması, kolaylık sağlayan detayların arasında yer alır. Söz konusu uygulama, alanın temiz kalmasına da yardımcı olur. Bir diğer özellik ise gürültünün minimum düzeye indirilmesiyle ilgilidir. Kazan dairesine akustik izolasyon uygulaması yapılarak ısıtma sisteminin ortaya çıkardığı sesin rahatsız ediciliği ortadan kaldırılabilir. 

Kazan dairesinde olması gerekenler arasında yangına dayanıklı kapılar öncelikli sırada yer alır. Ayrıca kapıların içeriden dışarıya doğru açılacak şekilde dizayn edilmesi de üzerinde durulması gereken noktalardan biridir. Bunlara ek olarak acil durumlar için alana, tüm elektriğin kesilmesini sağlayan bir şalter sistemi inşa edilmelidir.

Gaz Hattı Montaj Kuralları

Kazan dairesi doğal gaz tesisatı kurulumu sırasında hat sisteminin güvenliği açısından uyulması gereken kurallar bulunur. Bahsi geçen kurallardan ilki boruların kaynakla birleştirilmesiyle ilgilidir. Bu noktada boru hattı üzerinde ölçüm ve kontrol cihazı bağlantısı sağlanırken TS 61 standartlarına uygun işlem yapılmalıdır. TS 61’e göre boru çapı ölçüleri ve özellikleri şöyledir:

• Çap < DN 65 kaynaklı, flanşlı, vidalı
• Çap ≥ DN 65 kaynaklı, flanşlı

Kazan dairesi doğalgaz tesisatı, acil durumlara karşı çeşitli önlemlerle güçlendirilir. Gaz alarmı, uygulanan yöntemlerin başında gelir. Söz konusu alanlarda selenoid vanayla bağlantılı ve alev sızdırmazlık düzeyi yüksek bir alarm kullanılır. Bu vana, olası gaz kaçağı durumlarında devreye girerek kazan dairesinin güvenliğini sağlar.

Kazan Dairesi Havalandırması

Kazan dairesi doğalgaz tesisatı, özellikle kış aylarında tam performansla çalışan bir sistemdir. Bu duruma bağlı olarak söz konusu alanda çalışan kişilerin güvenliği açısından havalandırma kurallarına dikkat etmek gerekir. Kazan dairesi havalandırma kuralları arasında şunlar yer alır:

• Kazan dairelerinde hava sirkülasyonu sağlayan ve menfez olarak adlandırılan portatif cihazların bulundurulması gerekir.
• Alt havalandırma sistemlerinin yakıt karışımı sağlayan brülör sistemleriyle aynı seviyede olması önerilir.
• Üst havalandırma sistemleri tavana yakın bir noktada konumlandırılmalıdır.
• Havalandırma açıkları dış ortamla doğrudan bağlantılı olmamalıdır.

Kazan dairesinde bulunan ve güvenliği önemli ölçüde sağlayan havalandırma sistemlerinin alandaki konumu son derece önemlidir. Örneğin alt ve üst havalandırmaların birbirinden uzak noktalara yerleştirilmesi tavsiye edilir. Kullanılacak ekipmanların standartlara uygunluğunun yanı sıra kalitesi de dikkate alınmalıdır.

Kazan Tadilatı ve Dönüşümü

Kazan tadilatı ve dönüşümü, belirli durumların ortaya çıkmasının sonucunda yapılan işlemlerdir. Kazanın kullanım ömrünü doldurması ve enerji üretim verimini düşürmesi gibi parametreler, sistemde değişiklik yapmayı gerektirebilir. Kazan dönüşümlerinin temel nedeni katıdan ya da sıvıdan gaz yakıta geçme zorunluluğudur. Özellikle fosil yakıtların doğaya verdiği zarar ve yüksek maliyet, kazan dönüşümünü beraberinde getirir.

Doğalgazın çevre dostu bir yakıt olması, kazan dönüşümünün önemli nedenlerinin arasında yer alır. Ayrıca bu işlemin sonucunda sistem daha çabuk yanar ve hızlı bir şekilde ısı üretebilir. Kazan tadilatı ve dönüşümü yapılabilmesi için belirli koşulların sağlanması gerekir. Katı yakıtlı, TSE ve TSEK belgesi olmayan yarım ve tam silindirik kazanlar, doğalgaza dönüştürülemez. 

Kazan Dairesi Elektrik Tesisatı Kuralları

Kazan dairesi tesisat şeması kurulurken elektrik sistemi için bazı normlar mevcuttur. Bu kuralların arasında aydınlatma sisteminin tavandan 50 cm aşağı sarkacak şekilde konumlandırılması yer alır. Ayrıca yapı içerisinde bulunan her kazan dairesinde 20 Ohm sınırı bulunan özel topraklama sistemi yer almalıdır. 

Kazanların üzerinde çeşitli panolar yer alır. Bu panolarda sadece kazanla ilgili bilgilerin bulunması son derece önemlidir. Cihaz için gerekli olan enerji hakkında bilgiler sunan elektrik panosunda ise etanj armatür tipinde ex-proof bulunmalıdır.

Baca Bağlantı Kuralları

Baca bağlantı kuralları, kazan dairesi doğalgaz tesisatının güvenliği açısından önem arz eder. Sistemin verimli bir şekilde çalışmasına büyük oranda katkı sağlar. Bağlantı işlemi sırasında uyulması gereken kurallar şu şekildedir:

• Kazan duman kanalının ölçüsü, baca yüksekliğinin çeyreğinden fazla olmamalıdır.
• Atık gaz borusunun mesafesi, en az kazanın eni kadar olmalıdır.
• Duman kanalı, yüzde 5’lik bir eğimli bacaya bağlanmalıdır.
• Bacalara kombi, jeneratör, şofben ve kat kaloriferi gibi diğer cihazların bağlantıları yapılmamalıdır.
• Her kazana ayrı bir baca bağlanmalıdır.

Kazan dairesi doğal gaz tesisatının önemli bir parçası olan bacaların en alt kısmında temizlik kapağının bulunması da dikkat edilmesi gereken hususlar arasında yer alır. Ayrıca bacanın çatı mahyasından en az 1 metre yüksekliğe bağlanmasına dikkat etmek gerekir. Tüm bu unsurlar hesaba katıldığında sorunsuz bir işlem gerçekleştirmek mümkün olur.